Oruç, İslam’da farz olan ibadetlerden biridir ve belirli kurallar çerçevesinde tutulması gerekir. Oruç süresince yenilip içilmemesi, bedene dışarıdan besleyici herhangi bir şeyin girmemesi esastır. Ancak günlük hayatta bazı durumlar orucun geçerliliği konusunda soru işaretleri yaratabilir. Bunlardan biri de el emmenin oruca etkisidir. El emmenin orucu bozup bozmadığı, İslam âlimleri tarafından farklı açılardan ele alınmış bir konudur. Bu yazımızda, el emmenin oruç üzerindeki etkilerini, İslami kaynaklara dayalı görüşleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı şekilde inceleyeceğiz.
El Emmek Orucu Bozar mı?
El emmek, kişinin alışkanlık veya refleks olarak yaptığı bir davranış olabilir. Oruçlu birinin elini ağzına götürüp emmesi doğrudan orucu bozmaz. Ancak bu eylem sırasında elin üzerinde bulunan bir madde yutulursa, orucun geçerliliği riske girebilir. Özellikle elde besin kalıntıları, kozmetik ürünler veya başka maddeler varsa, bunların ağız yoluyla vücuda alınması orucu bozabilir. Bu nedenle, el emme gibi alışkanlıkların oruçlu iken terk edilmesi tavsiye edilir.
El Emmenin Oruca Etkisi Nedir?
El emmenin orucu bozup bozmadığı, bazı detaylara bağlı olarak değişebilir.
Sadece Deriyi Emmek
Eğer kişi sadece kendi elini emmiş ve herhangi bir madde yutmamışsa, bu durum orucu bozmaz. Çünkü oruç, yeme ve içme fiilinden kaçınmayı gerektirir ve sadece deri emildiğinde mideye herhangi bir besin ulaşmaz. Ancak bu alışkanlık oruçlu bir kişi için gereksiz bir eylem olup, kaçınılması önerilir.
Elde Bulunan Maddelerin Yutulması
Eğer elin üzerinde krem, losyon, parfüm, sabun veya yiyecek artıkları bulunuyorsa ve bunlar emme sırasında yutulursa, oruç bozulabilir. Çünkü dışarıdan gelen herhangi bir maddenin bilerek yutulması oruç kurallarına aykırıdır. Özellikle lezzetli veya besleyici herhangi bir maddenin yutulması, orucun geçersiz olmasına neden olabilir.
Mezheplere Göre El Emmenin Oruca Etkisi
El emmekle ilgili doğrudan bir fetva bulunmasa da, farklı mezheplerin orucu bozan durumlar konusundaki görüşleri bu konuda yol gösterici olabilir.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, oruç sırasında dışarıdan bir şeyin mideye ulaşması orucu bozar. Eğer el emme sırasında herhangi bir madde yutulmazsa, oruç geçerliliğini korur. Ancak, elde bulunan herhangi bir şeyin yutulması halinde oruç bozulur.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebi, bilerek yeme ve içmenin orucu bozduğunu kabul eder. El emmek, tek başına orucu bozmaz. Ancak, elin üzerinde bulunan maddelerin yutulması durumunda oruç geçersiz olabilir.
Maliki Mezhebine Göre
Maliki mezhebine göre, bir şeyin mideye ulaşması orucu bozan en temel unsurdur. El emme eylemi, doğrudan orucu bozan bir fiil olarak değerlendirilmez. Ancak, elde bulunan maddelerin mideye girmesi halinde oruç bozulabilir.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebi de diğer mezhepler gibi, bir şeyin ağızdan mideye ulaşmasını orucu bozan unsurlar arasında görür. Sadece deriyi emmek orucu bozmaz ancak eğer elde bulunan herhangi bir madde yutulursa, oruç geçersiz sayılır.
Orucun Bozulmaması İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?
Orucun geçersiz olmaması için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.
Eller Temiz Olmalıdır
El emme alışkanlığı olan kişilerin, bu eylemi oruç süresince terk etmeleri daha uygundur. Eğer bu alışkanlık farkında olmadan yapılırsa, elin temiz olduğundan emin olunmalı ve elde herhangi bir madde bulunmadığından kesinlikle kontrol edilmelidir.
Bilerek Bir Madde Yutulmamalıdır
Elin üzerinde bulunan kremler, yiyecek artıkları veya kimyasal maddeler bilinçli olarak yutulursa oruç bozulabilir. Bu nedenle, kişi elini emdiğinde herhangi bir tat veya madde hissettiyse hemen tükürmeli ve ağız temizlenmelidir.
Şüpheli Durumlardan Kaçınılmalıdır
Oruç ibadetinde şüpheli durumlara düşmemek için gereksiz alışkanlıklardan kaçınmak en doğrusudur. El emmek, doğrudan orucu bozmasa da, oruç süresince ağız yoluyla vücuda herhangi bir maddenin alınmaması gerektiğinden, bu alışkanlığı terk etmek daha uygun olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
El emmekle ilgili en sık sorulan sorular ve cevapları aşağıda verilmiştir.
El emmek orucu bozar mı?
Hayır, el emmek tek başına orucu bozmaz. Ancak, elde bulunan herhangi bir madde ağız yoluyla mideye ulaşırsa, oruç bozulabilir.
Elde krem varken el emmek orucu bozar mı?
Evet, elde bulunan krem veya losyon gibi maddeler yutulursa, oruç bozulur. Çünkü bunlar dışarıdan gelen bir madde olup, mideye ulaşması halinde orucun geçersiz sayılmasına neden olur.
El emme alışkanlığı olan biri oruç tutarken ne yapmalıdır?
Oruç süresince el emme alışkanlığından kaçınmak en doğrusudur. Eğer farkında olmadan el emilirse, herhangi bir madde yutulmadığından emin olunmalıdır.
El yıkandıktan sonra emilirse oruç bozulur mu?
Hayır, temiz bir el emilirse ve herhangi bir madde yutulmazsa oruç bozulmaz. Ancak elde kalan suyun yutulmamasına dikkat edilmelidir.
Parmak emmek orucu bozar mı?
Eğer parmakta bir madde yoksa ve herhangi bir şey yutulmazsa, parmak emmek orucu bozmaz. Ancak, parmakta herhangi bir tat veya kalıntı varsa ve bu yutulursa, oruç bozulabilir.
Bilmeden el emmek orucu etkiler mi?
Eğer kişi elini farkında olmadan emerse ve herhangi bir madde yutmazsa, orucu bozulmaz. Ancak bilinçli olarak yapılmaması daha uygundur.
Çocukların el emmesi oruca zarar verir mi?
Çocukların el emme alışkanlığı yaygın olabilir. Ancak, çocuklar oruçla sorumlu tutulmadığından, bu durum onlar için bir problem oluşturmaz. Yetişkinlerin ise bu alışkanlığı oruç sırasında terk etmesi daha uygundur.
