Oruç ibadeti, İslam dininde önemli bir yere sahiptir ve belirli kurallar çerçevesinde yerine getirilir. Oruç sırasında yenilip içilen maddeler kadar, vücuda farklı yollarla alınan unsurlar da orucun geçerliliğini etkileyebilir. Bu bağlamda “attırmak” yani kusma eylemi, orucu bozup bozmadığı konusunda sıkça merak edilir. Bu yazımızda, istemli ve istemsiz kusmanın oruca etkisini, İslam alimlerinin bu konudaki görüşlerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alıyoruz.
Attırmak Orucu Bozar mı?
Kusma eylemi, istemli ve istemsiz olarak ikiye ayrılır. Oruçlu bir kişinin bilerek kendini kusturması ve bu durumun mide içeriğinin ağız dolusu dışarı çıkması şeklinde gerçekleşmesi, orucun bozulmasına neden olabilir. Ancak istemsiz olarak meydana gelen kusmalar orucu bozmaz. Din alimleri, kişinin iradesi dışında gerçekleşen kusmaların orucun geçerliliğini etkilemediğini ifade etmektedir. Bu nedenle, bir kişi istemeden kustuğunda orucuna devam edebilir. Ancak, ağız dolusu kusan bir kişi, kusmuğun mideye geri dönmemesi için dikkat etmelidir.
İsteyerek Kusmak Orucu Bozar mı?
Oruç sırasında bilerek kusmak, yani kişinin kendini zorlayarak midesini boşaltması, orucun bozulmasına neden olabilir.
Bilerek Kusmanın Oruca Etkisi
Eğer bir kişi parmağını boğazına sokarak, ilaç veya başka bir yöntemle kendini kusturursa ve kusmuğu ağız dolusu şekilde gelirse, orucu bozulur. Ancak kusma miktarı az ise ve mide tamamen boşalmamışsa, oruç geçerliliğini koruyabilir.
Bilerek Kusmanın Kefaret Gerektirip Gerekmediği
Oruçlu kişinin kendi isteğiyle kusması sonucu orucunun bozulması, kaza orucu tutmasını gerektirir. Ancak kefaret orucu gerektirmez, çünkü bu durum kasıtlı olarak yemek içmek gibi değerlendirilmez.
İstemeden Kusmak Orucu Bozar mı?
İstem dışı gerçekleşen kusmalar, oruca zarar vermez. Ancak bazı durumlarda dikkat edilmesi gereken hususlar vardır.
İstem Dışı Kusma ve Orucun Devamı
Mide rahatsızlıkları, baş dönmesi veya mide bulantısı gibi nedenlerle istem dışı kusan bir kişi, orucuna devam edebilir. Çünkü bu durum, kişinin kontrolü dışında gerçekleştiği için dini açıdan orucu bozan bir eylem olarak değerlendirilmez.
Kusmuğun Geri Yutulması
Kişi kusma sırasında ağzına gelen maddeyi bilinçli olarak yutarsa, bu durumda orucu bozulabilir. Bu nedenle, istemsiz olarak kusan bir kişinin, mümkün olduğunca kusmuğun geri mideye gitmesini engellemesi önerilir.
Dini Kaynaklara Göre Kusmanın Oruca Etkisi
İslam alimleri, oruç esnasında kusmanın orucu bozup bozmadığını belirlerken çeşitli dini kaynaklara dayanmaktadır.
Hadisler ve Fıkhi Görüşler
Peygamber Efendimiz (s.a.v), bir hadisinde “Oruçlu olduğu halde istemeden kusan kişinin orucu bozulmaz. Ancak, kim kendini bilerek kusturursa, orucu bozulur ve bunu kaza etmesi gerekir” buyurmuştur. Bu hadis, istemsiz kusmanın orucu bozmadığını, ancak bilinçli yapılan kusma eyleminin orucu geçersiz kıldığını açıkça göstermektedir.
Mezheplere Göre Değerlendirme
Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezhepleri arasında genel olarak ortak görüş, istemsiz kusmanın orucu bozmadığı yönündedir. Ancak bilerek kusmanın orucu bozacağı ve kaza orucu gerektirdiği konusunda görüş birliği bulunmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Attırmak, yani kusma ile ilgili orucu bozup bozmadığına dair sıkça sorulan soruları ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
İstemeden kusmak orucu bozar mı?
Hayır, istemsiz olarak meydana gelen kusmalar orucu bozmaz. Kişi kendiliğinden kustuğunda orucuna devam edebilir.
Bilerek kusmak orucu bozar mı?
Evet, bir kişi kendini bilerek kusturursa ve ağız dolusu kusarsa, orucu bozulur ve kaza gerektirir.
Kusmuğun mideye geri dönmesi orucu etkiler mi?
Evet, kusmuğun mideye geri dönmesi durumunda oruç bozulur. Bu nedenle, kusan kişinin ağız içini temizleyerek yutmaktan kaçınması önerilir.
Kusma sonrası oruca devam edilir mi?
İstem dışı gerçekleşen kusmalardan sonra kişi ağzını temizleyip orucuna devam edebilir. Ancak bilerek kusma gerçekleştiyse, oruç bozulur ve gün içinde bir şey yenilip içilmemesi gerekir.
Sabah kalkınca mide bulantısı yaşayıp kusmak orucu bozar mı?
Hayır, sabah bulantısı veya hastalık nedeniyle meydana gelen kusmalar orucu bozmaz. Ancak kişi kusarken bilinçli olarak zorlamadıysa, orucu geçerliliğini korur.
