Oruç tutan kişilerin merak ettiği konuların başında yolculuğun oruca etkisi gelir. Dinî kaynaklarda yolculuk, oruç tutmamak için bir ruhsat (izin) olarak değerlendirilmiştir. Ancak bu ruhsatın nasıl uygulanacağı, hangi mesafenin yolculuk sayılacağı ve seferi durumda oruç tutmanın hükmü gibi konular, mezhepler arasında farklı yorumlara sahiptir. Bu yazımızda yolculuğun oruca etkisini, oruç bozma durumlarını ve yolculuk sırasında oruç tutmanın hükmünü detaylı şekilde ele alıyoruz.
Yolculuk Halinde Oruç Tutmak Caiz midir?
İslam’da yolculuk sırasında oruç tutmak zorunlu değildir; ancak kişinin durumu uygunsa orucuna devam edebilir. Kuran-ı Kerim’de, yolculuk esnasında oruç tutmama ruhsatı verilmiştir. Bu ruhsat, yolculuğun meşakkatli (zorlayıcı) olabileceği düşüncesine dayanır. Hanefi mezhebine göre kişi, seferî (yolcu) olduğu günlerde isterse oruç tutabilir, isterse tutmayıp daha sonra kaza edebilir. Şafii ve Hanbeli mezhepleri de benzer görüştedir; ancak yolculuk zorluk içeriyorsa orucu tutmamak daha faziletli kabul edilir.
Yolculuk Orucu Bozar mı?
Yolculuk sırasında orucun bozulup bozulmadığı, kişinin niyetine ve yolculuğun başladığı zamana göre değişiklik gösterebilir.
Seferi Olmak (Yolcu Sayılmak)
Bir kişinin seferi sayılması için en az 90 km veya daha uzun bir mesafeye gitmesi gerekir. Yolculuk başlamadan önce oruca niyet eden kişi, yolda zorluk çekerse orucunu bozabilir ve daha sonra kaza edebilir. Ancak yolculuk sırasında oruca hiç niyet etmemişse, oruç tutmama hakkını kullanabilir.
Yolculukta Oruç Bozmak
Seferi olan bir kişi, yolculuk esnasında zorlandığında orucunu bozabilir. Ancak orucu açtığında, bu günü kaza etmesi gerekir. Bilerek orucunu bozarsa kefaret değil, sadece kaza gerekir.
Uçak ve Araç Yolculukları
Günümüzde otobüs, tren veya uçak gibi modern ulaşım araçlarıyla yapılan yolculuklar, geçmişteki zorlu yolculuklara göre daha rahat olabilir. Bu nedenle, kişi kendini zinde hissediyorsa oruç tutabilir. Ancak seferi sayılan bir yolcu, orucunu bozma hakkına sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yolculuk sırasında oruç tutma ile ilgili en çok merak edilen soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Yolculuk esnasında oruç tutmak zorunlu mudur?
Hayır, yolculuk sırasında oruç tutmak zorunlu değildir. Kişi isterse tutabilir, isterse tutmayıp daha sonra kaza edebilir.
Yolculukta orucu bozarsam kefaret gerekir mi?
Hayır, yolculuk nedeniyle bozulan oruç için yalnızca kaza gerekir. Kefaret gerektiren durumlar, yolculuk dışındaki bilinçli oruç bozma hâllerinde geçerlidir.
Uçak yolculuğunda oruç tutulabilir mi?
Evet, uçak yolculuğunda da oruç tutulabilir. Ancak kişi seferi olduğu için isterse orucunu bozup sonra kaza edebilir.
Kısa mesafeli yolculuklarda oruç bozulur mu?
Seferi sayılmayan kısa mesafeli yolculuklarda oruç bozulmaz ve tutulmaya devam edilmesi gerekir.
Seferilik ne kadar sürer?
Seferilik süresi en az 15 gün boyunca aynı yerde kalmadıkça devam eder. 15 günden fazla kalmaya niyet eden kişi misafir değil, mukim sayılır ve orucunu tutması gerekir.
