Oruç, İslam dininde önemli bir ibadet olup, bazı durumlar orucu bozup bozmadığı konusunda soru işaretleri yaratabilir. Kusma da bu durumlardan biridir. Özellikle istem dışı meydana gelen kusmanın veya boğaza gelen kusmuğun yutulmasının oruca etkisi konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bu yazımızda, boğaza gelen kusmuğun oruca etkisini, mezheplere göre farklı değerlendirmeleri ve dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.
Boğaza Gelen Kusmuk Orucu Bozar mı?
Boğaza gelen kusmuğun orucu bozup bozmadığı, kusmanın kontrol edilebilir olup olmadığına ve yutulup yutulmadığına bağlıdır. İslam alimlerine göre, eğer bir kişi iradesi dışında kusarsa ve kusmuğu geri yutmazsa orucu bozulmaz. Ancak, kişinin isteyerek kusması veya boğazına gelen kusmuğu bilinçli şekilde yutması orucu bozar. Kişi, istemsiz olarak boğazına gelen kusmuğu yutarsa, bu durumda orucun bozulup bozulmadığı konusunda görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Ancak, genel kabul gören görüşe göre, bu durum orucu bozmaz fakat kişinin elinden geldiğince tükürmesi veya temizlemesi önerilir.
Mezheplere Göre Boğaza Gelen Kusmuğun Oruca Etkisi
Dört büyük İslam mezhebi, kusmanın oruca etkisi konusunda bazı ortak ve farklı görüşlere sahiptir. Boğaza gelen kusmuğun orucu bozup bozmadığını mezheplerin yorumlarına göre inceleyelim.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebinde, kusma istem dışı gerçekleşirse ve yutulmazsa oruç bozulmaz. Ancak, kişi isteyerek kusarsa ve ağzından gelen kusmuğu bilinçli şekilde yutarsa orucu bozulur. Boğaza gelen kusmuk istemsiz olarak geri yutulursa oruç bozulmaz.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebi, ağız dolusu kusmanın ve bu kusmuğun geri yutulmasının orucu bozduğunu kabul eder. Ancak, boğaza gelen kusmuk istem dışıysa ve kişi bunu fark etmeden yutmuşsa oruç geçerli sayılır. Kasıtlı şekilde yutulması durumunda ise oruç bozulur ve kaza gerektirir.
Maliki Mezhebine Göre
Maliki mezhebinde, istem dışı meydana gelen kusma ve boğaza gelen kusmuğun yutulması orucu bozmaz. Ancak, kusmayı kişi kendisi kasten gerçekleştirirse ve ardından kusmuğu yutarsa oruç bozulur. Bu durumda kaza orucu tutulması gerekmektedir.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebinde, kişinin isteyerek kusması veya boğaza gelen kusmuğu bilinçli şekilde yutması orucu bozar. Ancak, istemsiz olarak kusması ve farkında olmadan yutması halinde oruç bozulmaz.
Oruçlu Kişi Kusarsa Ne Yapmalıdır?
Kusma, istem dışı ya da isteyerek meydana gelebilir ve bu durumun oruca etkisi farklı olabilir.
Kusma Sonrası Ağız Temizliği
Oruçluyken kusan bir kişi, kusmuğun ağzında kalıntı bırakmaması için ağızını su ile çalkalamalıdır. Aksi takdirde, ağızda kalan kusmuk parçalarının farkında olmadan yutulması orucu tehlikeye sokabilir.
Kusmuk Yutulursa Ne Yapılmalıdır?
Eğer kişi kusmuktan dolayı boğazında bir şey kaldığını hissediyorsa ve istemsiz olarak yutmuşsa, bu durumda orucu geçerli sayılabilir. Ancak, bilinçli olarak yutulması halinde oruç bozulur ve gün içinde yiyip içmek yasak olsa da kaza orucu tutulması gerekmektedir.
Kusmayı Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler
Özellikle mide rahatsızlıkları veya hamilelik gibi durumlarda kusma yaşanabilir. Oruç tutacak kişilerin mide rahatsızlıklarını kontrol altına almak için sahurda hafif besinler tüketmeleri, gün içinde mideyi rahatsız edebilecek hareketlerden kaçınmaları ve bol su tüketmeleri önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Boğaza gelen kusmuğun oruca etkisi konusunda en çok merak edilen soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Oruçlu iken kusarsam orucum bozulur mu?
Eğer kusma istem dışı gerçekleşirse ve kusmuk geri yutulmazsa oruç bozulmaz. Ancak, kişi isteyerek kusarsa ve ağzına gelen kusmuğu yutarsa orucu bozulur.
Boğaza gelen kusmuk farkında olmadan yutulursa ne olur?
Eğer kişi boğazına gelen kusmuğu istem dışı olarak yutarsa, oruç bozulmaz. Ancak, bilinçli şekilde yutarsa orucu bozar ve kaza gerektirir.
Kusarken su içmek orucu bozar mı?
Kusma sırasında su içilirse, bu durum orucu bozar. Çünkü oruçlu kişi, gün içinde bilinçli şekilde herhangi bir şey yiyip içmemelidir.
Ağız dolusu kusmak orucu bozar mı?
Eğer kişi istemsiz şekilde ağız dolusu kusarsa ve kusmuğu geri yutmazsa oruç bozulmaz. Ancak, kusmuğu bilerek yutarsa orucu bozulur ve kaza gerektirir.
Kusma sonrası ağız çalkalamak gerekir mi?
Evet, kusma sonrası ağızda kalabilecek kalıntıların yutulmaması için ağız çalkalanmalıdır. Ancak, suyun yutulmamasına dikkat edilmelidir.
Kusma mide rahatsızlığından kaynaklanıyorsa oruç tutulabilir mi?
Mide rahatsızlığı olan kişiler, eğer oruç tutmakta zorlanıyorsa, sağlık durumlarını göz önünde bulundurmalı ve gerekirse oruçlarını erteleyip daha sonra kaza etmelidir.
